Nghiên cứu, vận dụng Quy định số 144-QĐ/TW ngày 09/5/2024 của Bộ Chính trị vào giảng dạy học phần Nội dung cơ bản của tư tưởng Hồ Chí Minh

1.   Sự cần thiết ban hành Quy địnhsố 144-QĐ/TW     

Việc xây dựng và ban hành Quy định chuẩn mực đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên trong giai đoạn mới là rất cần thiết, có ý nghĩa vô cùng quan trọng, là sự vận dụng sâu sắc những chỉ dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh về vị trí, vai trò của đạo đức đối với cán bộ, đảng viên. Sinh thời, Người khẳng định: “Cũng như sông thì có nguồn mới có nước, không có nguồn thì sông cạn. Cây phải có gốc, không có gốc thì cây héo. Người cách mạng phải có đạo đức, không có đạo đức thì dù tài giỏi mấy cũng không lãnh đạo được nhân dân”[1]. Người coi đạo đức cách mạng là gốc, là nền tảng của người cách mạng; có đạo đức cách mạng thì gặp khó khăn, gian khổ, thất bại cũng không rụt rè, lùi bước, khi gặp thuận lợi, thành công vẫn giữ vững tinh thần chất phác, khiêm tốn. Nhấn mạnh đạo đức là gốc nhưng Chủ tịch Hồ Chí Minh không coi nhẹ tài năng, Người luôn đánh giá cao cả hai mặt đức và tài ở mỗi con người.

Trong thời kỳ đổi mới hiện nay, Đảng ta hết sức coi trọng công tác xây dựng Đảng về đạo đức. Thực tiễn thời gian qua cho thấy, đa số cán bộ, đảng viên tích cực tu dưỡng rèn luyện về phẩm chất chính trị, đạo đức lối sống, nhiều hệ giá trị mới được hình thành trong xã hội, các tấm gương sáng trong học tập, rèn luyện và phấn đấu thường xuyên được lan tỏa. Tuy nhiên, một số cán bộ, đảng viên, thậm chí cả cán bộ cấp cao suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, có biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”, có đồng chí bị đưa ra xử lý, kỷ luật đã ít nhiều làm ảnh hưởng đến hình ảnh cán bộ, đảng viên.

Xuất phát từ thực trạng trên, việc xây dựng và ban hành Quy định chuẩn mực đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên trong giai đoạn mới là rất cần thiết, đáp ứng đòi hỏi về cả lý luận và thực tiễn. 

Quy định 144 thể hiện hai điểm mới: Một là, xác định các chuẩn mực đạo đức cách mạng cùng các tiêu chí đánh giá việc thực hiện chuẩn mực. Hai là, phù hợp với giai đoạn mới của sự nghiệp cách mạng nước ta. Quy định có 05 điều về chuẩn mực đạo đức cách mạng, với 19 tiêu chí để đánh giá việc thực hiện các chuẩn mực này, gắn với 05 mối quan hệ và các nghĩa vụ, trách nhiệm của cán bộ, đảng viên trong các mối quan hệ đó.      

2. Vận dụng Quy định 144 vào giảng dạy học phần Nội dung cơ bản của tư tưởng Hồ Chí Minh trong Chương trình Trung cấp lý luận chính trị

Việc nghiên cứu, vận dụng các văn bản mới của Đảng, góp phần đưa quan điểm, chủ trương của Đảng vào đời sống thực tiễn là một trong những nhiệm vụ của giảng viên giảng dạy lý luận chính trị nói chung và giảng viên khoa Lý luận cơ sở - Trường Chính trị tỉnh Phú Thọ nói riêng. Học phần Nội dung cơ bản của tư tưởng Hồ Chí Minh trong Chương trình Trung cấp lý luận chính trị gồm 06 bài, các nội dung trong Quy định 144 đều có thể được vận dụng toàn diện ở tất cả các bài, trong từng mục cụ thể như sau:

Bài 1: Nguồn gốc, quá trình hình thành và phát triển tư tưởng Hồ Chí Minh

Cập nhật vào mục: 1.2. Nguồn gốc tư tưởng Hồ Chí Minh. Trong đó ở nguồn gốc đầu tiên, mục 1.2.1. Kế thừa và phát triển các giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của dân tộc. Ở nội dung này, giảng viên cần mở rộng,liên hệ những quy định chuẩn mực đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên trong giai đoạn mới hiện nay là:Yêu nước, tôn trọng Nhân dân, tuyệt đối trung thành với Đảng, với Tổ quốc.Phải tận trung với nước, tận hiếu với dân. Suốt đời phấn đấu cho mục đích, lý tưởng cách mạng của Đảng; nêu cao tinh thần yêu nước, lòng tự hào dân tộc, tuyệt đối trung thành với Tổ quốc, với sự nghiệp cách mạng của Đảng; hết lòng, hết sức phụng sự Tổ quốc, phục vụ Nhân dân.

Bài 2: Tư tưởng Hồ Chí Minh về độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội

Cập nhật vào mục: 2.1.2.Quan điểm về độc lập dân tộc của Hồ Chí Minh.  Trong đó, ở nội dung: Độc lập dân tộc phải là một nền độc lập thực sự, giảng viên cần nhấn mạnh nội dung của chuẩn mực đạo đức thể hiện ở Điều 2 trong Quy định 144 “Bản lĩnh, đổi mới, sáng tạo, hội nhập”. Đặc biệt, về sự kiên định và vận dụng, phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; kiên định đường lối đổi mới của Đảng và các nguyên tắc xây dựng Đảng. Kiên quyết, kiên trì bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch. Thực hiện nghiêm Cương lĩnh chính trị, Điều lệ Đảng, đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước.

Ở nội dung: Độc lập dân tộc là quyền thiêng liêng của dân tộc, giảng viên cần mở rộng,liên hệ về việc nêu cao tinh thần độc lập, tự chủ, tự lực, tự cường, ý chí vươn lên, cống hiến cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, góp phần phát triển đất nước, địa phương, cơ quan, đơn vị.

Ở nội dung: Độc lập dân tộc phải gắn liền với hòa bìnhvàĐộc lập dân tộc phải đi tới tự do, hạnh phúc của nhân dân,giảng viên cần mở rộng, liên hệ về việc xây dựng bản lĩnh chính trị vững vàng trước mọi khó khăn, thử thách. Dám nghĩ, dám nói, dám làm, dám chịu trách nhiệm, dám đổi mới, sáng tạo, dám đương đầu với khó khăn, thách thức, hành động vì lợi ích chung, vì nước, vì dân - đây là đòi hỏi rất cần thiết cho đội ngũ cán bộ, đảng viên Việt Nam trong thời kỳ hội nhập quốc tế.

Bài 3: Tư tưởng Hồ Chí Minh về nhân dân và đại đoàn kết toàn dân tộc

Cập nhật vào mục: 1.1. Vị trí, vai trò của nhân dân trong sự nghiệp cách mạng.Trong đó: Ở nội dung Yêu cầu về phía nhân dân,giảng viên cần mở rộng,liên hệ những quy định chuẩn mực đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên trong giai đoạn mới hiện nay là:Yêu nước, tôn trọng Nhân dân, tuyệt đối trung thành với Đảng, với Tổ quốc. 

Ở mục1.2. Quan điểm Hồ Chí Minh về chăm lo đời sống nhân dân và mục2.5.2. Tin vào dân, dựa vào dân, phấn đấu vì quyền lợi của nhân dân, giảng viên cần mở rộng,liên hệ về việc tôn trọng, tin tưởng, gần gũi và gắn bó mật thiết với Nhân dân. Quan tâm chăm lo đời sống vật chất, tinh thần của Nhân dân; bảo vệ quyền, lợi ích chính đáng, hợp pháp của Nhân dân; tạo điều kiện để Nhân dân phát huy quyền làm chủ, dựa vào Nhân dân để xây dựng Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh. Việc gì có lợi cho dân phải hết sức làm, việc gì có hại đến dân phải hết sức tránh.

Ở mục 2.5. Nguyên tắc đại đoàn kết toàn dân tộc. Trong đó: Mục 2.5.1.Đại đoàn kết toàn dân tộc phải được xây dựng trên cơ sở thống nhất giữa lợi ích của quốc gia dân tộc với quyền lợi cơ bản của các giai tầng trong xã hội, giảng viên cần mở rộng,liên hệ về việc phải đặt lợi ích quốc gia - dân tộc, lợi ích chung của Đảng, Nhà nước và của Nhân dân lên trên hết, trước hết; kiên quyết, kiên trì đấu tranh với mọi hành vi gây phương hại đến lợi ích quốc gia - dân tộc, lợi ích của Đảng, Nhà nước và của Nhân dân.

Bài 4: Tư tưởng Hồ Chí Minh về nhà nước của dân, do dân, vì dân

Cập nhật vào mục: 2.2. Xây dựng bộ máy, đội ngũ cán bộ, công chức nhà nước.Ở nội dung này, giảng viên cần làm rõ sự cần thiết, tầm quan trọng của công tác giáo dục, bồi dưỡng, rèn luyện đội ngũ cán bộ, đảng viên về mặt đạo đức trên cơ sở đánh giá thực trạng phẩm chất, năng lực đội ngũ cán bộ, đảng viên theo Văn kiện Đại hội XIII. Vì vậy, đảng viên cần phải gương mẫu, khiêm tốn, tu dưỡngrèn luyện, học tập suốt đời.Gương mẫu trong công tác và sinh hoạt, tích cực học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Cán bộ, đảng viên chức vụ càng cao càng phải gương mẫu, cấp trên gương mẫu trước cấp dưới, cấp ủy gương mẫu trước đảng viên, đảng viên gương mẫu trước quần chúng. Tích cực vận động, thuyết phục gia đình, người thân chấp hành tốt chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Khiêm tốn, cầu thị, giản dị; không ngừng học tập, tu dưỡng, rèn luyện, nâng cao phẩm chất, đạo đức, trình độ, năng lực công tác. Nói đi đôi với làm, làm đi đôi với nói, đã nói là làm.

Bài 6: Tư tưởng Hồ Chí Minh với sự nghiệp đổi mới ở Việt Nam

Trong quá trình giảng dạy, mỗi giảng viên cần cụ thể hóa những nội dung trong Quy định 144 gắn với nhiệm vụ chính trị của từng cơ quan, đơn vị cũng như đặc điểm tình hình cán bộ, đảng viên. Đặc biệt, cần phát huy vai trò tiên phong, gương mẫu của cán bộ, đảng viên đối với việc nghiên cứu, học tập, cập nhật những nội dung trong Quy định 144 của Đảng để “tự soi”, “tự sửa”, không ngừng phấn đấu, rèn luyện, tu dưỡng và hoàn thiện bản thân. Trên cơ sở đó, vận dụng những nội dung trong Quy định vào việc tự phê bình và phê bình, đấu tranh với những biểu hiện suy thoái về đạo đức, lối sống của cán bộ, đảng viên; đồng thời, đấu tranh, phê phán những luận điệu sai trái, thù địch của các thế lực phản động, cơ hội chính trị xuyên tạc Quy định 144 của Đảng trong thời gian gần đây.

Quy định 144 về chuẩn mực đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên giai đoạn mới vừa là sự vận dụng sáng tạo tư tưởng Hồ Chí Minh, vừa là một bước tiến mới trong việc cụ thể hóa các quy định đối với cán bộ, đảng viên mà Đảng ta đã ban hành trước đó. Mỗi cán bộ, đảng viên cần tích cực học tập, vận dụng trong thực tiễn để góp phần xây dựng Đảng ta ngày càng trong sạch, vững mạnh, đạo đức và văn minh.

ThS. Hà Thị Thu Lan

Khoa Lý luận cơ sở