Thấm nhuần lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh, Đảng Cộng sản Việt Nam trong quá trình xây dựng và trưởng thành luôn đặc biệt quan tâm đến công tác cán bộ, coi đây là một trong những nội dung quan trọng của công tác xây dựng Đảng, hướng tới mục tiêu xây dựng Đảng ta ngày càng trong sạch vững mạnh, nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu. Từ Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng, vấn đề đạo đức đã được đưa vào trong văn kiện Đảng, khẳng định lại một lần nữa tầm quan trọng của vấn đề rèn đức luyện tài cho đội ngũ cán bộ, đảng viên trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Gần đây nhất, Ngày 9/5/2024, thay mặt Bộ Chính trị, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã ký ban hành Quy định số 144-QĐ/TW Quy định chuẩn mực đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên giai đoạn mới. Đây là lần đầu tiên Trung ương ban hành quy định cụ thể về chuẩn mực đạo đức chung dành cho cán bộ, đảng viên để triển khai thực hiện thống nhất trong toàn hệ thống chính trị. Việc xây dựng các chuẩn mực đạo đức cách mạng không chỉ là căn cứ để đội ngũ cán bộ, đảng viên tư dưỡng, rèn luyện, điều chỉnh hành vi ứng xử của mình trong công việc mà còn là cơ sở cho việc giáo dục đạo đức cách mạng, thể hiện sự quyết tâm hướng tới xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên có chất lượng, năng lực, phẩm chất tốt, đáp ứng nhiệm vụ chính trị ngày càng cao trong giai đoạn hiện nay.

Nghiên cứu, vận dụng các văn bản mới của Đảng, góp phần đưa quan điểm, chủ trương của Đảng vào đời sống thực tiễn là một trong những nhiệm vụ của giảng viên giảng dạy lý luận chính trị nói chung và giảng viên khoa xây dựng Đảng nói riêng. Học phần Xây dựng Đảng trong chương trình Trung cấp lý luận chính trị gồm 9 bài giảng, việc vận dụng Quy định số 144-QĐ/TW đều có thể được đề cập đến cả 9 bài ở mục giải pháp. Tuy nhiên, có 2 bài trực tiếp liên quan đến việc cần phải bổ sung Quy định số 144-QĐ/TW vào nội dung bài giảng là bài số 4: Công tác đảng viên của Tổ chức cơ sở Đảng và bài số 6: Công tác cán bộ của Tổ chức cơ sở Đảng. Cụ thể:

Một là, cập nhật vào mục khái niệm Đảng viên, khái niệm cán bộ của tổ chức cơ sở đảng

Một trong những tiêu chí quan trọng của người đảng viên Đảng Cộng sản Việt Nam và người cán bộ là có đạo đức và lối sống lành mạnh, gắn bó mật thiết với nhân dân. Ở nội dung này, giảng viên cần mở rộng, liên hệ các chuẩn mực đạo đức của người đảng viên hiện nay theo Quy định số 144-QĐ/TW gồm 5 nội dung: 

- Yêu nước, tôn trọng Nhân dân, tuyệt đối trung thành với Đảng, với Tổ quốc

- Bản lĩnh, đổi mới, sáng tạo, hội nhập

- Cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư

- Đoàn kết, kỷ cương, tình thương, trách nhiệm

- Gương mẫu, khiêm tốn, tu dưỡng rèn luyện, học tập suốt đời

Hai là, cập nhật vào nội dung đào tạo bồi dưỡng cán bộ, đảng viên trong mục 1.2.2. của bài 4: Công tác đảng viên của tổ chức cơ sở đảng  và mục 1.3 của bài 6: Công tác cán bộ của tổ chức cơ sở đảng  

Ở nội dung này, giảng viên cần làm rõ sự cần thiết, tầm quan trọng của công tác giáo dục, bồi dưỡng, rèn luyện đội ngũ cán bộ, đảng viên về mặt đạo đức trên cơ sở đánh giá thực trạng phẩm chất, năng lực đội ngũ cán bộ, đảng viên theo văn kiện Đại hội lần thứ XIII “Tính tiền phong, gương mẫu và phẩm chất đạo đức của một bộ phận đảng viên giảm sút; tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức lối sống, biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ vẫn còn diễn biến phức tạp...”. Từ đó, nêu nội dung công tác giáo dục, bồi dưỡng, rèn luyện đội ngũ cán bộ, đảng viên gắn với việc phân tích, làm rõ 5 nội dung về chuẩn mực đạo đức cách mạng được đề cập đến trong Quy định số 144-QĐ/TW. Đặc biệt, trong giai đoạn hiện nay, trước xu thế toàn cầu hóa quốc tế sâu rộng, giảng viên cần nhấn mạnh nội dung của chuẩn mực đạo đức thể hiện ở Điều 2 trong Quy định số 144-QĐ/TW “Bản lĩnh, đổi mới, sáng tạo, hội nhập” được thiết kế thành 4 mục tương ứng với nội hàm từng chuẩn mực:

1. Kiên định và vận dụng, phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; kiên định đường lối đổi mới của Đảng và các nguyên tắc xây dựng Đảng. Kiên quyết, kiên trì bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch. Thực hiện nghiêm Cương lĩnh chính trị, Điều lệ Đảng, đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước.

2. Nêu cao tinh thần độc lập, tự chủ, tự lực, tự cường, ý chí vươn lên, cống hiến cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, góp phần phát triển đất nước, địa phương, cơ quan, đơn vị.

3. Xây dựng bản lĩnh chính trị vững vàng trước mọi khó khăn, thử thách. Dám nghĩ, dám nói, dám làm, dám chịu trách nhiệm, dám đổi mới, sáng tạo, dám đương đầu với khó khăn, thách thức, hành động vì lợi ích chung, vì nước, vì dân.

4. Chủ động nâng cao kiến thức, kỹ năng; năng lực công tác, làm việc trong môi trường quốc tế. Tích cực tham gia quá trình hội nhập quốc tế toàn diện, sâu rộng theo đường lối đối ngoại của Đảng phù hợp với luật pháp quốc tế, góp phần xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa, xây dựng cộng đồng vì hòa bình, ổn định, tiến bộ và phát triển.

Tinh thần bao trùm Điều 2 là “bản lĩnh” “Dám nghĩ, dám nói, dám làm, dám chịu trách nhiệm, dám đổi mới, sáng tạo, dám đương đầu với khó khăn, thách thức” – đây là đòi hỏi rất cần thiết cho đội ngũ cán bộ, đảng viên Việt Nam trong thời kỳ hội nhập quốc tế.

Ba là, cập nhật nội dung Quy định số 144-QĐ/TW vào mục 3. Quan điểm, giải pháp của Đảng về nâng cao chất lượng công tác đảng viên, công tác cán bộ của tổ chức cơ sở đảng ở cả hai bài. Cụ thể

Bài 4: Công tác đảng viên của tổ chức cơ sở đảng  

Mục 3.2. Giải pháp phát triển đảng viên đi đôi với sàng lọc, đưa đảng viên không đủ tư cách ra khỏi đảng. Khẳng định việc kết nạp đảng viên và công nhận đảng viên chính thức phải bảo đảm đúng tiêu chuẩn về bản lĩnh chính trị, về các chuẩn mực đạo đức gắn với Quy định 144, về năng lực công tác. Cấp ủy các cấp chủ động phát hiện những đảng viên suy thoái về tư tưởng chính trị, phẩm chất đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” để kịp thời đưa ra khỏi Đảng.

Mục 3.3. Giải pháp tăng cường giáo dục, rèn luyện, quản lý đảng viên. Cấp ủy các cấp chủ động khắc phục những biểu hiện phai nhạt lý tưởng, chủ nghĩa cơ hội, thực dụng, vụ lợi, cá nhân; đảng viên tự rèn luyện theo những chuẩn mực đạo đức Quy định 144; tăng cường kiểm tra đánh giá kết quả giáo dục, tự rèn luyện đạo đức của đảng viên.

 Bài 6: Công tác cán bộ của tổ chức cơ sở đảng  

Mục 3.1. Quan điểm về xây dựng đội ngũ cán bộ thời kỳ đẩy mạnh CNH,HĐH đất nước 

Vận dụng Quy định 144 làm rõ quan điểm: cán bộ là nhân tố quyết định sự thành bại của cách mạng; công tác cán bộ là khâu "then chốt" của công tác xây dựng Đảng và hệ thống chính trị. Xây dựng đội ngũ cán bộ, nhất là cán bộ cấp chiến lược là nhiệm vụ quan trọng hàng đầu, là công việc hệ trọng của Đảng, phải được tiến hành thường xuyên, thận trọng, khoa học, chặt chẽ và hiệu quả. Đầu tư xây dựng đội ngũ cán bộ là đầu tư cho phát triển lâu dài, bền vững. Xây dựng đội ngũ cán bộ phải xuất phát từ yêu cầu, nhiệm vụ của thời kỳ mới. 

Khẳng định, quy định 144 ban hành thể hiện sự quyết tâm của Đàn ta trong xây dựng đội ngũ cán bộ vừa “đức và tài”, có đủ bản lĩnh chính trị, đạo đức cách mạng, có năng lực thực tiễn, sáng tạo đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới, phù hợp với chủ trương Đại hội lần thứ XIII của Đảng đề ra. Đây là cơ sở quan trọng để lực chọn những cán bộ “vừa hồng vừa chuyên” phục vụ cho tổ chức Đảng các cấp chuẩn bị công tác nhân sự đưa vào quy hoạch và giới thiệu bầu cấp ủy khóa mới nhiệm kỳ 2025-2030.

ThS Hoàng Thị Phương Thảo

Khoa Xây dựng Đảng