Thứ nhất: Về nội dung của Nghị quyết số 27-NQ/TW giảng viên giảng dạy lý luận chính trị nói chung, giảng dạy bài Xây dựng nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam cần nhận thức đầy đủ, nghiêm túc toàn diện các nội dung của Nghị quyết số 27-NQ/TW, bao gồm:

     Thực trạng và hoàn thiện nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam, nhấn mạnh 06 kết quả đạt được như nhận thức, lý luận về Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam ngày càng thống nhất, đầy đủ và sâu sắc hơn; hệ thống pháp luật đã được hoàn hiện một bước cơ bản; vai trò của pháp luật và việc thực thi pháp luật được chú trọng trong tổ chức, hoạt động của nhà nước và xã hội. Cơ chế phân công, phối hợp và kiểm soát giữa các cơ quan nhà nước trong thực hiện các quyền lập pháp, hành pháp, tư pháp ngày càng rõ ràng hơn và chuyển biến tích cực. Bộ máy nhà nước từng bước tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả. Quyền con người, quyền công dân theo hiến định tiếp tục được cụ thể háo bằng pháp luật và thực hiện tốt hơn trên thực tế; dân chủ trực tiếp và dân chủ đại diện được tăng cường. Hoạt động của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội từng bước được đổi mới. Mô hình Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam không ngừng được hoàn thiện, vận hành theo cơ chế Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, Nhân dân làm chủ, góp phần quan trọng vào những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử của sự nghiệp đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

     Về những hạn chế, bất cập có mặt chưa đáp ứng yêu cầu phát triển, quản lý và bảo vệ đất nước trong tình hình mới, đó là: một số vấn đề lý luận và thực tiễn chưa được luận giải một cách đầy đủ, thuyết phục; tổ chức bộ máy nhà nước, hệ thống pháp luật còn một số bất cập, chưa đáp ứng yêu cầu thực tiễn; Quyền lực nhà nước chưa được kiểm soát hiệu quả, cơ chế kiểm soát quyền lực chưa hoàn thiện, vai trò giám sát của Mặt trận Tổ quốc Việt  Nam, các tổ chức chính trị - xã hội và nhân dân chưa được phát huy mạnh mẽ; Ý thức chấp hành pháp luật của một bộ phận cán bộ, công chức, đảng viên và nhân dân chưa nghiêm, cơ chế bảo đảm quyền làm chủ của nhân dân, quyền con người, quyền công dân có mặt chưa được phát huy đầy đủ. Cải cách hành chính, cải cách tư pháp chưa đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước. Từ đó, các giảng viên cần xác định rõ những nguyên nhân, nhất là nguyên nhân của những hạn chế, là: việc xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam là vấn đề lớn, phức tạp, lâu dài; Công tác tổng kết thực tiễn, nghiên cứu, hoàn thiện lý luận chưa được quan tâmđúng mức; Quyết tâm chính trị, công tác lãnh đạo, chỉ đạo của một số cấp ủy, tổ chức đảng, chính quyền trong thực hiện các chủ trương, nhiệm vụ về xây dựng, hoàn thiện Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam chưa tương xứng với yêu cầu đặt ra.

     Từ đó, Nghị quyết số 27-NQ/TW xác định 05 quan điểm của Đảng về tiếp tục xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam trong giai đoạn mới, đó là: Kiên định, vận dụng và phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; Kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; Kiên định đường lối đổi mới và bảo đảm sự lãnh đạo, cầm quyền của Đảng... Tiếp tục xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân dưới sự lãnh đạo của Đảng là nhiệm vụ trọng tâm của đổi mới hệ thống chính trị...; Thực hiện nhất quán nguyên tắc tất cả quyền lực nhà nước thuộc về Nhân dân, phát huy quyền làm chủ của Nhân dân trong Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam; Quyền lực nhà nước là thống nhất, có sự phân công rành mạch, phối hợp chặt chẽ, kiểm soát hiệu quả giữa các cơ quan nhà nước trong thực hiện quyền lập pháp, hành pháp, tư pháp dưới sự giám sát của Nhân dân; Bảo đảm thượng tôn hiến pháp và pháp luật...; Bám sát thực tiễn đất nước và xu thế phát triển của thời đại, kế thừa những thành tựu đã đạt được, tiếp thu có chọn lọc kinh nghiệm quốc tế phù hợp với Việt Nam; Kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại, sức mạnh quốc gia với sức mạnh quốc tế, bảo đảm cao nhất lợi ích quốc gia - dân tộc, bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất và toàn viện lãnh thổ, an ninh quốc gia, chế độ xã hội chủ nghĩa; Bảo đảm tổng thể, đồng bộ, liên thông giữa đổi mới lập phá, cải cách hành chính, cải cách tư pháp...

     Những quan điểm đó được cụ thể hóa bằng 05 nhiệm vụ tổng quát và 05 mục tiêu cụ thể đến năm 2030; đặc biệt Nghị quyết số 27-NQ/TW đã xác định 03 nhiệm vụ trọng tâm là:hoàn thiện hệ thống pháp luật và cơ chế tổ chức thực hiện pháp luật nghiêm minh, nhất quán; bảo đảm thượng tôn Hiến pháp và pháp luật; nâng cao chất lượng nguồn nhân lực pháp luật; hoàn thiện cơ chế kiểm soát quyền lực nhà nước; đẩy mạnh phòng,chống tham nhũng, tiêu cực; tiếp tục dẩy mạnh cải cách hành chính, tăng cường phân cấp, phân quyền, làm rõ chức năng, nhiệm vụ quyền hạn của các tổ chức, cá nhân trong bộ máy nhà nước đi đôi với nâng cao năng lực thực thi; xây dựng tổ chức bộ máy nhà nước tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả. Đẩy mạnh cải cách tư pháp, bảo đảm tính độc lập của tòa án theo thẩm quyền xét xử, thẩm phán, hội thẩm xét xử độc lập và chỉ tuân theo pháp luật. Nghị quyết đã xác định rất rõ, phân tích cụ thể 10 nhiệm vụ và giải pháp trong việc tiếp tục xây dựng và hoàn thiện nhà nước pháp quyền XHCN trong giai đoạn mới: Đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến, giáo dục, nâng cao nhận thức về Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam; Bảo đảm quyền làm chủ của nhân dân, thượng tôn Hiến pháp và pháp luật; tôn trọng, bảo đảm và bảo vệ quyền con người, quyền công dân; Tiếp tục hoàn thiện hệ thống pháp luật và cơ chế tổ chức thực hiện pháp luật nghiêm minh, hiệu quả, bảo đảm yêu cầu phát triển đất nướcnhanh và bền vững; Tiếp tục đổi mới tổ chức, nâng cao chất lượng hoạt động của Quốc hội; Tiếp tục thực hiện tốt thiết chế Chủ tịch nước theo Hiến pháp; Tiếp tục đổi mới tổ chức và hoạt động của Chính phủ, chính quyền địa phương; xây dựng nền hành chính nhà nước phục vụ Nhân dân, chuyên nghiệp, pháp quyền, hiện đại, hiệu lực, hiệu quả; Xây dựng nền tư pháp chuyên nghiệp, hiện đại, công bằng, nghiêm minh, liêm chính, phụng sự Tổ quốc, phục vụ nhân dân; hoàn thiện cơ chế kiểm soát quyền lực nhà nước; đẩy mạnh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực; Tăng cường, chủ động hội nhập quốc tế đáp ứng yêu cầu xây dựng, hoàn thiện Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam, xây dựngvà bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới; Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, phát huy vai trò của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và Nhân dân trong xây dựng, hoàn thiện Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam.

     Thứ hai, vận dụng các nội dung Nghị quyết số 27-NQ/TWvào giảng dạy bài "Xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN của Việt Nam của Nhân dân, do Nhân dân, vì Nhân dân".

     Từ việc xác định các nội dung cơ bản trong Nghị quyết số 27-NQ/TW trên, khi nghiên cứu, soạn bài và giảng dạy phần học “Nội dung cơ bản về nhà nước và pháp luật Việt Nam”, nhất là bài “Xây dựng nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam của Nhân dân, do Nhân dân, vì Nhân dân” cần phải bám sát vào các nội dung trọng tâm của Nghị quyết số 27-NQ/TW để phân tích, làm rõ cho học viên, hiểu và nắm được các vấn đề sau:

     Phần 1, về đặc trưng cơ bản của Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam trong phần 1.2, nhất là tại mục 1.1.2 Khái niệm và đặc trưng của Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam, ở phần 1. Cơ sở lý luận về nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam.

     Trong bài “Xây dựng nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam của Nhân dân, do Nhân dân, vì Nhân dân, đề cập tới 05 đặc trưng: đó là nhà nước của Nhân dân, do Nhân dân, vì Nhân dân; tất cả quyền lực nhà nước thuộc về Nhân dân; là nhà nước công nhận, tôn trọng, bảo vệ, bảo đảm quyền con người, quyền công dân, tất cả vì hạnh phúc của con người; là nhà nước được tổ chức và hoạt động theo hiến pháp và pháp luật, quản lý xã hội bằng hiến pháp và pháp luật; bảo đảm tính tối cao của hiến pháp và yêu cầu thượng tôn pháp luật trong đời sống nhà nước và xã hội; là nhà nước tổ chức theo nguyên tắc quyền lực nhà nước là thống nhất, có sự phân công, phối hợp và kiểm soát giữa các cơ quan nhà nước trong việc thực hiện quyền lập pháp và quyền hành pháp, quyền tư pháp và nguyên tắc tập trung dân chủ; là nhà nước do Đảng Cộng sản Việt Nam lãnh đạo.

     Cho nên, khi nghiên cứu soạn giảng cũng như truyền đạt cho học viên, giảng viên cần xác định rõ những đặc trưng, lý do và nội dung cơ bản của các đặc trưng để phân tích, lý giải và chứng minh bằng những kết quả, số liệu cụ thể. Đồng thời, so sánh trong Nghị quyết số 27-NQ/TW, những đặc trưng mới, rõ hơn để luận giải cho học viên hiểu ý nghĩa và nội dung để có những nhận thức thống nhất về các đặc trưng đó. Đó là: hệ thống pháp luật dân chủ, công bằng, nhân đạo, đầy đủ, đồng bộ, thống nhất, kịp thời, khả thi, công khai, minh bạch, ổn định, dễ tiếp cận, được thực hiện nghiêm minh và nhất quán; độc lập của tòa án theo thẩm quyền xét xử, thẩm phán, hội thẩm xét xử độc lập và chỉ tuân theo pháp luật; tôn trọng và bảo đảm thực hiện các điều ước quốc tế mà nước Cộng hòa XHCN Việt Nam là thành viên, bảo đảm cao nhất lợi ích quốc gia - dân tộc trên cơ ở các nguyên tắc cơ bản của Hiến chương Liên Hợp quốc và Luật pháp quốc tế. Đây là những đặc trưng mới được thể hiện trong Nghị quyết số 27-NQ/TW, nhằm để nhấn mạnh tính thượng tôn pháp luật, đề cao pháp luật dân chủ vì con người, phù hợp với giai đoạn mới trong sự nghiệp xây dựng và đổi mới đất nước ta hiện nay.

     Phần 2, thực trạng xây dựng nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam, giảng viên cần nghiên cứu kỹ các nội dung trong bài, thành tựu trong xây dựng nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam và nguyên nhân như về phát huy dân chủ, bảo đảm quyền làm chủ của nhân dân, mọi quyền lực nhà nước thuộc về nhân dân; thực hiện, bảo vệ, bảo đảm quyền con người, quyền công dân; về hệ thống pháp luật và thực hiện pháp luật; về tổ chức, hoạt động của bộ máy nhà nước; xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức; về công tác đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí, quan liêu; đổi mới sự lãnh đạo của Đảng đối với nhà nước trong điều kiện xây dựng nhà nước pháp quyền. Từ đó, giảng viên cần đọc, nghiên cứu và phải xác định, nhấn mạnh cho học viên biết những kết quả đạt được mà trong phạm vi bài học chưa đề cập tới hoặc đề cập chưa được khái quát, rõ ràng được nêu trên, để có cách nhìn thống nhất, toàn diện, điển hình là: vấn đề nhận thức, lý luận về Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam trong cán bộ, đảng viên, nhân dân ngày càng thống nhất, đầy đủ và sâu sắc hơn... hoạt động của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội từng bước được đổi mới; mô hình nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam không ngừng được hoàn thiện, vận hành theo cơ chế Đảng lãnh đạo, nhà nước quản lý, nhân dân làm chủ góp phần quan trọng vào những thành tựu to lớn, ý nghĩa lịch sử của sự nghiệp đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

     Trong bài cũng nêu ra 05 hạn chế về phát huy dân chủ, bảo đảm quyền làm chủ của nhân dân; thực hiện, bảo vệ, bảo đảm quyền con người, quyền công dân; về hệ thống pháp luật và tổ chức thực hiện pháp luật; về tổ chức, hoạt động của bộ máy nhà nước; về đội ngũ cán bộ, công chức; về sự lãnh đạo của Đảng đối với Nhà nước. Trong bài đã có sự phân tích cơ bản về 05 hạn chế đó nhưng chưa thống nhất toàn diện những hạn chế như trong Nghị quyết: đó là về một số vấn đề lý luận và thực tiễn chưa được luận giải một cách đầy đủ, thuyết phục; tổ chức bộ máy nhà nước, hệ thống pháp luật còn một số bất cập, chưa đáp ứng yêu cầu thực tiễn; quyền lực nhà nước chưa được kiểm soát hiệu quả, cơ chế kiểm soát quyền lực chưa hoàn thiện, vai trò giám sát của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội và nhân dân chưa được phát  huy mạnh mẽ; ý thức chấp hành pháp luật của một số cán bộ, đảng viên, nhân dân chưa nghiêm, cơ chế bảo đảm quyền làm chủ của nhân dân, quyền con người, quyền công dân có mặt chưa được phát huy đầy đủ; cải cách hành chính, cải cách tư pháp chưa đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước. Bởi vậy, giảng viên cần nghiên cứu thêm nội dung này trong Nghị quyết để phân tích và chốt lại cho học viên những hạn chế cơ bản và nhấn mạnh thêm 03 nguyên nhân: việc xây dựng nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam là vấn đề lớn, phức tạp, lâu dài; công tác tổng kết thực tiễn, nghiên cứu, hoàn thiện lý luận chưa được quan tâm đúng mức; quyết tâm chính trị, công tác lãnh đạo, chỉ đạo của một số cấp ủy, tổ chức đảng, chính quyền trong thực hiện các chủ trương, nhiệm vụ về xây dựng, hoàn thiện Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam chưa tương xứng với yêu cầu đặt ra để có sự thống nhất trong nhận thức và hành động ở thời gian tới.

     Ở phần 3, định hướng tiếp tục xây dựng, hoàn thiện nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam của Nhân dân, do Nhân dân, vì Nhân dân, cần phải bổ sung các nội dung mới đã được thể hiện trong Nghị quyết số 27-NQ/TWvề 05 quan điểm; mục tiêu và những trọng tâm cơ bản thể hiện bản chất của nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam đã nêu ở trên.

     Từ đó, bám sát vào 06 định hướng được thể hiện trong bài: phát huy dân chủ, bảo đảm quyền làm chủ của nhân dân; tiếp tục xây dựng, hoàn thiện hệ thống pháp luật và tổ chức thực hiện pháp luật; tiếp tục đổi mới tổ chức, hoạt động của bộ máy nhà nước và tăng cường kiểm soát quyền lực nhà nước; xây dựng, kiện toàn đội ngũ cán bộ, công chức đáp ứng yêu cầu xây dựng  nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân; tiếp tục đẩy mạnh đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí, quan liêu và các biểu hiện tiêu cực khác; đổi mới và tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với Nhà nước trong điều kiện xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN. Từ đó, xác định 10 nhiệm vụ, giải pháp theo tinh thần của Nghị quyết số 27-NQ/TW đã nêu trên để phân tích, chứng minh và xác định rõ hơn và bổ sung thêm những nhiệm vụ, giải pháp mới, đó là: đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến, giáo dục, nâng cao nhận thức về Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam; tăng cường, chủ động hội nhập quốc tế đáp ứng yêu cầu xây dựng, hoàn thiện Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới; bên cạnh việc tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, Nghị quyết còn nhấn mạnh phải phát huy vai trò của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và Nhân dân trong xây dựng, hoàn thiện Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam.

     Với việc vận dụng những nội dung cơ bản trong Nghị quyết số 27-NQ/TWvào giảng dạy bài “Xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam của Nhân dân, do Nhân dân, vì Nhân dân” một cách đầy đủ, toàn diện sẽ đảm bảo cho việc nhận thức thống nhất, đúng đắn về việc tiếp tục xây dựng nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân trong giai đoạn mới. Bởi vậy, mỗi giảng viên giảng dạy lý luận chính trị nói chung, khoa Nhà nước và pháp luật nói riêng cần phải tiếp thu, nghiêm túc nghiên cứu đầy đủ, toàn diện các nội dung, định hướng vừa có tính tổng kết lý luận, tổng kết thực tiễn và có cách nhìn thống nhất, toàn diện hơn trong việc truyền đạt những nội dung theo đúng tinh thần Nghị quyết số 27-NQ/TWvào bài giảng với các đối tượng học viên cho phù hợp và hiệu quả, góp phần khắc phục những tồn tại, hạn chế và thực hiện tốt các nhiệm vụ, giải pháp tiếp tục xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân trong giai đoạn mới, đảm bảo mục tiêu thượng tôn pháp luật, quản lý xã hội bằng hiến pháp, pháp luật; quyền con người, quyền công dân được bảo vệ, bảo đảm thực hiện.