Thứ tư, 06.07.2022 GMT+7

35 NĂM NGÀY DÂN SỐ THẾ GIỚI - THẾ GIỚI 8 TỶ NGƯỜI CẦN KHAI THÁC CƠ HỘI VÀ ĐẢM BẢO QUYỀN, LỰA CHỌN CHO TẤT CẢ MỌI NGƯỜI

Ngày Dân số thế giới (World Population Day - WPD) là một sự kiện thường niên diễn ra vào ngày 11 tháng 7 hằng năm được cử hành bởi các thành viên Liên hiệp quốc với mục đích nhằm nâng cao nhận thức của toàn thế giới về các vấn đề dân số toàn cầu. Ngày Dân số thế giới hằng năm là chính là dịp để nhắc nhở toàn thể nhân loại về vấn đề kiểm soát và phát triển dân số cùng những nguy cơ mà con người và thiên nhiên phải gánh chịu từ hiểm họa bùng nổ dân số.

          1. Lịch sử ngày Dân số thế giới 11/7

          6 giờ 35 phút ngày 11/7/1987 (giờ Anh) là mốc thời gian đáng chú ý đánh dấu dân số thế giới chính thức đạt 05 tỷ người với sự chào đời của cậu bé người Nam Tư - Matej Gaspar tại thành phố Zagreb (nay là thủ đô của Croatia). Đây được xem như là dấu mốc mới trong cuộc chiến chống lại bệnh tật, chết chóc để sinh tồn và phát triển của loài người. Không chỉ vậy, sự ra đời của công dân thứ 05 tỷ còn là hồi chuông cảnh báo về tốc độ gia tăng dân số quá nhanh và phát triển quy mô quá lớn của dân số thế giới.

          Nhận thức được hiểm họa do bùng nổ dân số đến con người, môi trường, diễn đàn Dân số thế giới do Quỹ Dân số Liên hợp quốc (UNFPA) tổ chức tại Amsterdam (Hà Lan) tháng 11/1989 đã quyết định lấy ngày sinh của bé Matej Gašpar 11/7 hằng năm là ngày Dân số thế giới. Mỗi năm, vào các ngày kỷ niệm ngày Dân số thế giới 11/7, sẽ có một chủ đề khác nhau được Quỹ Dân số Liên hợp quốc lựa chọn.

          2. Ý nghĩa ngày Dân số thế giới 11/7

          Kỷ niệm ngày Dân số thế giới 11/7 hằng năm có ý nghĩa quan trọng trong việc nâng cao nhận thức và sự quan tâm đúng mực về tình hình dân số thế giới và những nguy cơ con người và môi trường phải đối mặt nếu không kiểm soát được tốc độ gia tăng dân số “nóng” như hiện nay: cạn kiệt nguồn tài nguyên thiên nhiên, ô nhiễm môi trường sống, mất cân bằng sinh thái và không đủ điều kiện để thực hiện các quyền cơ bản của con người.

          Từ đó, các nhà lãnh đạo, những người hoạch định chính sách của các quốc gia và mỗi cá nhân cần có nhận thức, suy nghĩ và hành động đúng đắn về vấn đề này, đưa ra các phương pháp hiệu quả, khuyến khích tìm tòi, sáng tạo nhiều biện pháp nhằm kìm hãm sự bùng nổ dân số, nâng cao chất lượng cuộc sống cũng như hạn chế sự ảnh hưởng đến môi trường thiên nhiên.

          Dân số hiện tại của Việt Nam là 98.962.531 người vào ngày 05/7/2022 theo số liệu mới nhất từ Liên hợp quốc. Dân số Việt Nam hiện chiếm 1,24% dân số thế giới. Việt Nam đang đứng thứ 15 trên thế giới trong bảng xếp hạng dân số các nước và vùng lãnh thổ. Mật độ dân số của Việt Nam là 319 người/km2. Với tổng diện tích đất là 310.060 km2. 38,05% dân số sống ở thành thị (37.198.539 người vào năm 2019). (Nguồn: https://danso.org/viet-nam/)

          3. Chủ đề ngày Dân số thế giới năm 2022

          Tính đến nay, ngày Dân số thế giới đã có lịch sử 35 năm, mang lại nhiều ý nghĩa thiết thực và có vai trò quan trọng trong việc nâng cao nhận thức của nhân loại về vấn đề nóng bỏng này.

Kỷ niệm ngày Dân số thế giới năm 2022 chủ đề được Quỹ Dân số Liên hợp quốc chọn là "Thế giới 8 tỷ người: Để hướng tới một tương lai bền vững cho tất cả mọi người cần khai thác cơ hội và đảm bảo quyền, lựa chọn cho tất cả mọi người".

          Nội dung diễn giải thông điệp ngày Dân số thế giới 11/7 năm 2022 của Quỹ Dân số Liên hợp quốc gồm có các nội dung sau:

          Năm 2011, dân số thế giới đạt 07 tỷ người. Năm nay, con số sẽ là 08 tỷ. Một số người sẽ ngạc nhiên về những tiến bộ trong y tế đã giúp kéo dài tuổi thọ, giảm tỷ lệ tử vong ở bà mẹ và tỷ lệ tử vong ở trẻ em và phát triển vắc-xin trong thời gian ngắn kỷ lục. Những người khác cũng sẽ vui mừng chào đón những đổi mới công nghệ đã giúp cuộc sống của chúng ta thoải mái hơn và kết nối chúng ta hơn bao giờ hết. Những tiến bộ trong bình đẳng giới cũng đạt được.

          Nhưng những tiến bộ đạt được đó không phải tất cả mọi người đều được hưởng. Vẫn còn có phụ nữ chết trong khi sinh nở. Bất bình đẳng giới vẫn còn tồn tại. Công nghệ kỹ thuật số càng làm cho nhiều phụ nữ và người dân ở các nước đang phát triển bị tụt hậu. Thời gian qua, vắc xin COVID-19 vẫn không được phân phối đồng đều. Những mối quan ngại, thách thức như vậy đã được chỉ ra cách đây 11 năm hiện vẫn còn đó hoặc thậm chí trở nên tồi tệ hơn như: Biến đổi khí hậu, bạo lực, phân biệt đối xử. Thế giới đã đạt đến một cột mốc đặc biệt nghiệt ngã vào tháng 5 năm nay: Trên toàn thế giới có hơn 100 triệu người buộc phải dời bỏ chỗ ở.

          Cũng có những quan ngại là thế giới đang ở bên bờ vực của tình trạng dân số quá tải khủng khiếp hoặc dân số suy giảm nhanh chóng. Cả hai thái cực này đều cần các biện pháp để giảm bớt hoặc kích thích gia tăng dân số. Nhưng tác động về số lượng dân số trước đây đã cho thấy không thành công mà thay vào đó nó chỉ làm suy yếu các quyền con người, bao gồm cả quyền sinh sản khi phụ nữ bị buộc phải có nhiều hay ít con hơn trái với mong muốn của họ hoặc vì họ không được tiếp cận thông tin và dịch vụ để giúp họ đưa ra quyết định đó. Những điều này vốn đi ngược lại tinh thần của Chương trình hành động của Hội nghị quốc tế Dân số và Phát triển (ICPD). 

          Lần đầu tiên trong lịch sử, chúng ta chứng kiến sự khác biệt lớn về tuổi trung bình và tỷ lệ sinh giữa các quốc gia. Trong khi dân số của một số quốc gia đang già đi và có khoảng 60% dân số thế giới sống ở các quốc gia có mức sinh dưới mức sinh thay thế là 2,1 con/phụ nữ, thì các quốc gia khác có dân số trẻ rất lớn và không ngừng tăng lên. 

          Nhưng trọng tâm cần tập trung vào con người chứ không phải dân số. Giảm bớt số lượng dân số làm mất đi tính nhân văn. Thay vì làm cho số lượng phục vụ cho hệ thống thì cần làm cho hệ thống phục vụ cho số lượng dân số bằng cách tăng cường sức khỏe và hạnh phúc của con người. 

          Theo Ban Kinh tế và Xã hội của Liên hợp quốc: “Mặc dù tốc độ gia tăng dân số toàn cầu sẽ tiếp tục giảm trong những thập kỷ tới, nhưng dân số thế giới có thể sẽ tiếp tục tăng thêm khoảng 20% - 30% vào năm 2050 so với năm 2020. Việc có những ước tính chính xác về xu hướng dân số và dự báo đáng tin cậy về những thay đổi trong tương lai, bao gồm quy mô dân số và cơ cấu dân số theo độ tuổi, giới tính và vị trí địa lý là cần thiết cho việc xây dựng và thực hiện chính sách và là hướng dẫn để hỗ trợ các quốc gia đi theo con đường bền vững sự phát triển". Ví dụ, khi mức sinh giảm phải chăng là do các bậc cha mẹ tương lai lo lắng về cách họ sẽ chu cấp cho một gia đình, tìm chỗ ở hợp túi tiền hay việc nghỉ sinh có thể cản trở con đường sự nghiệp của một người mẹ. Khi mức sinh tăng phải chăng là do sự lựa chọn của họ hoặc do phụ nữ không có kiến thức hay không được tiếp cận với các biện pháp tránh thai hiện đại. Việc đảm bảo tất cả mọi người đều được quan tâm có thể cho phép các chính phủ đánh giá tốt hơn nhu cầu của dân số đang thay đổi và vạch ra một con đường chắc chắn hơn để giải quyết những nhu cầu đó về khả năng phục hồi nhân khẩu học. 

          Trong một thế giới lý tưởng, 08 tỷ người có nghĩa là 08 tỷ cơ hội cho một xã hội lành mạnh hơn được củng cố bởi các quyền và lựa chọn. Nhưng sân chơi không và chưa bao giờ bình đẳng. Vì giới tính, dân tộc, giai cấp, tôn giáo, khuynh hướng tình dục, khuyết tật và nguồn gốc, cùng với các yếu tố khác, vẫn còn quá nhiều người bị phân biệt đối xử, quấy rối và bạo lực. Sẽ chẳng có ý nghĩa gì nếu chúng ta không quan tâm đến những người bị bỏ lại phía sau. 

          Cần đầu tư cho nhân lực và vật lực vì một xã hội hòa nhập, hiệu quả đảm bảo quyền con người và quyền sinh sản. Chỉ khi đó, chúng ta mới có thể giải quyết những thách thức to lớn mà hành tinh của chúng ta phải đối mặt và xây dựng một thế giới nơi sức khỏe, nhân phẩm và giáo dục là quyền và thực tế phải diễn ra, không phải là đặc quyền và những lời hứa suông. Trong một thế giới 08 tỷ người phải luôn có không gian cho các cơ hội.

Đường dẫn của bản tin này: http://truongchinhtritinhphutho.gov.vn//.html&t=35-nam-ngay-dan-so-the-gioi-the-gioi-8-ty-nguoi-can-khai-thac-co-hoi-va-dam-bao-quyen-lua-chon-cho-tat-ca-moi-nguoi
© TRƯỜNG CHÍNH TRỊ TỈNH PHÚ THỌEmail: kiencuongtct@gmail.com