Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 10 năm 2021 - 2030 đã thể hiện rõ nét quan điểm phát huy sức mạnh tổng hợp quốc gia để xây dựng thành công và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa: “Chủ động, kiên quyết, kiên trì đấu tranh bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ quốc gia; gắn kết chặt chẽ, hài hòa giữa phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội với củng cố quốc phòng, an ninh, bảo vệ môi trường, nâng cao hiệu quả hoạt động đối ngoại; giữ vững an ninh chính trị, bảo đảm trật tự an toàn xã hội. Xây dựng xã hội kỷ cương, an toàn, bảo đảm cuộc sống bình yên, hạnh phúc của nhân dân” (Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Nxb Chính trị quốc gia, Sự thật, Hà Nội 2021, t.1, tr.216, 217). Các văn kiện Đại hội XIII của Đảng đưa ra hệ quan điểm chỉ đạo, phát triển với tầm nhìn định hướng vừa bao quát, vừa cụ thể về phát huy sức mạnh tổng hợp quốc gia để xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới. Hệ quan điểm chỉ đạo trong Báo cáo chính trị có tầm bao quát chung với phạm vi rộng lớn tất cả các lĩnh vực đời sống xã hội; hệ quan điểm phát triển trong Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 10 năm 2021 - 2030 mang tính cụ thể, định hướng cho các lĩnh vực chủ yếu (kinh tế, văn hóa, xã hội, quốc phòng, an ninh, đối ngoại…). Cả hai hệ quan điểm chỉ đạo (chỉ đạo, phát triển bao quát và cụ thể) đều thống nhất hướng vào thực hiện nhiệm vụ, mục tiêu chung mà Đại hội XIII đã xác định: xây dựng thành công và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Trước những yêu cầu to lớn của công cuộc đổi mới toàn diện đất nước và nhiêm vụ xây dựng, bảo vệ Tổ quốc trong những năm tới, đòi hỏi phải phát huy cao độ sức mạnh tổng hợp quốc gia, thực hiện tốt những định hướng lớn trong Văn kiện Đại hội XIII của Đảng trên các lĩnh vực chủ yếu, đó là:

         Định hướng về hoàn thiện thể chế phát triển bền vững, bảo đảm cho sự vận hành đồng bộ, thuận lợi, thúc đẩy phát triển toàn diện các lĩnh vực kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội, quốc phòng an ninh, đối ngoại: “Tiếp tục đổi mới mạnh mẽ tư duy, xây dựng, hoàn thiện đồng bộ thể chế phát triển bền vững về kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội, môi trường…; khơi dậy mọi tiềm năng và nguồn lực, tạo động lực mới cho sự phát triển nhanh và bền vững đất nước”(Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Nxb Chính trị quốc gia, Sự thật, Hà Nội 2021, t.1, tr.114).

         Định hướng về tiếp tục hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, nhằm tạo môi trường thuận lợi để huy động, phân bổ và sử dụng có hiệu quả các nguồn lực cho phát triển, nhằm phát triển kinh tế - xã hội. Tiếp tục đổi mới mạnh mẽ mô hình tăng trưởng, cơ cấu lại nền kinh tế, đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa gắn với từng bước phát triển kinh tế số dựa chủ yếu vào nền tảng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, nguồn nhân lực chất lượng cao; nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả, sức cạnh tranh, phát triển đất nước nhanh, bền vững.

         Định hướng về giáo dục và đào tạo, khoa học, công nghệ: “Tạo đột phá trong đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, thu hút và trọng dụng nhân tài” (Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Nxb Chính trị quốc gia, Sự thật, Hà Nội 2021, t.1, tr.115). Chú trọng nghiên cứu, chuyển giao, ứng dụng khoa học, công nghệ để tạo dựng các thành tựu khoa học, công nghệ tiên tiến, phù hợp với điều kiện Việt Nam; đồng thời lựa chọn, phát triển một số ngành, lĩnh vực trọng điểm, có tiềm năng, lợi thế để làm động lực cho phát triển, phục vụ nhu cầu thúc đẩy đổi mới sáng tạo, đáp ứng yêu cầu phát triển nhanh, bền vững trong giai đoạn mới.

         Định hướng về xây dựng văn hóa và con người Việt Nam, tăng cường và gắn kết xây dựng con người và nền văn hóa trong một thể thống nhất làm cơ sở vững chắc để “khơi dậy truyền thống yêu nước, niềm tự hào dân tộc, niềm tin, khát vọng phát triển”(Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Nxb Chính trị quốc gia, Sự thật, Hà Nội 2021, t.1, tr.116); làm cho văn hóa thực sự trở thành nền tảng tinh thần, động lực mạnh mẽ cho sự nghiệp đổi mới toàn diện đất nước, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.

         Định hướng về quản lý và phát triển xã hội: Tiếp tục quản lý xã hội có hiệu quả, nghiêm minh, bảo đảm an sinh xã hội; đồng thời các văn kiện Đại hội XIII của Đảng nhấn mạnh về xây dựng chế độ xã hội tốt đẹp, bảo đảm tự do, công bằng, tiến bộ xã hội, môi trường sống lành mạnh, điều kiện phát triển toàn diện, tốt đẹp cho mọi người dân. Chú trọng an ninh xã hội, an ninh con người, cải thiện toàn diện đời sống nhân dân, phục vụ mục đích xây dựng và phát triển đất nước là vì con người.

         Định hướng về vấn đề tài nguyên và môi trường: Khai thác, sử dụng và quản lý hiệu quả tài nguyên thiên hiên, bảo vệ môi trường, “chủ động thích ứng có hiệu quả với biến đổi khí hậu, phòng chống và giảm nhẹ thiên tai”, “lấy bảo vệ môi trường sống và sức khỏe nhân dân làm mục tiêu hàng đầu; kiên quyết loại bỏ những dự án gây ô nhiễm môi trường; bảo đảm chất lượng môi trường sống, bảo vệ đa dạng sinh học và hệ sinh thái, xây dựng nền kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, thân thiện với môi trường”(Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Nxb Chính trị quốc gia, Sự thật, Hà Nội 2021, t.1, tr.116, 117).

         Định hướng về quốc phòng và an ninh: “Giữ vững an ninh chính trị, bảo đảm trật tự an toàn xã hội, an ninh con người, an ninh kinh tế, an ninh mạng, xây dựng xã hội trật tự, kỷ cương”; “Chủ động ngăn ngừa các nguy cơ chiến tranh, xung đột từ sớm, từ xa; phát hiện sớm và xử lý kịp thời các yếu tố bất lợi, nhất là những yếu tố, nguy cơ gây đột biến; đẩy mạnh đấu tranh làm thất bại mọi âm mưuvà hoạt động chống phá của các thế lực thù địch” (Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Nxb Chính trị quốc gia, Sự thật, Hà Nội 2021, t.1, tr. 117,118). Tăng cường tiềm lực quốc phòng và an ninh, xây dựng, phát huy mạnh mẽ “thế trận lòng dân” trong nền quốc phòng toàn dân và an ninh nhân dân, “kiên quyết, kiên trì đấu tranh bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ, vùng trời, vùng biển, giữ vững môi trường hòa bình, ổn định để phát triển” (Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Nxb Chính trị quốc gia, Sự thật, Hà Nội 2021, t.1, tr. 156, 157).

         Định hướng về công tác đối ngoại: Tiếp tục “thực hiện đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, đa phương hóa, đa dạng hóa; chủ động và tích cực hội nhập quốc tế toàn diện, sâu rộng, có hiệu quả; giữ vững môi trường hòa bình, ổn định, không ngừng nâng cao vị thế, uy tín quốc tế của Việt Nam” (Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Nxb Chính trị quốc gia, Sự thật, Hà Nội 2021, t.1, tr. 117, 118). Hội nhập quốc tế toàn diện, sâu rộng, chủ động và tích cực là điều kiện để Việt Nam tranh thủ các nguồn lực bên ngoài để xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; Chủ động và tích cực phải gắn liền với bảo đảm hiệu quả của quá trình hội nhập; bảo đảm cho tính độc lập, tự chủ của nền kinh tế, sự ổn định và phát triển bền vững của đất nước, của chế độ xã hội chủ nghĩa.

         Định hướng về dân chủ xã hội chủ nghĩa, phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc: Tiếp tục cụ thể hóa, hoàn thiện thể chế thực hành dân chủ theo tinh thần Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội (bổ sung, phát triển năm 2011) và Hiến pháp năm 2013; thực hiện có hiệu quả phương châm “dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng”; “… không ngừng củng cố, tăng cường đoàn kết toàn Đảng, đoàn kết toàn dân, đoàn kết dân tộc, đoàn kết quốc tế”(Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Nxb Chính trị quốc gia, Sự thật, Hà Nội 2021, t.1, tr. 174). Phát huy mạnh mẽ mọi nguồn lực, mọi tiềm năng sáng tạo của nhân dân để xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Tăng cường vai trò nòng cốt chính trị, trách nhiệm của Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội trong xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc; tập hợp, vận động nhân dân đẩy mạnh các phong trào thi đua yêu nước, thực hành dân chủ, tăng cường đồng thuận xã hội, tích cực tham gia xây dựng và phát triển đất nước.

         Quán triệt sâu sắc và thực hiện nghiêm túc hệ quan điểm chỉ đạo và hệ quan điểm phát triển cũng như các định hướng lớn nêu trên là nhân tố quan trọng tạo nên sự thống nhất cao về nhận thức, tư tưởng, quyết tâm cao và hành động tích cực của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân trong quá trình triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, phát huy sức mạnh tổng hợp quốc gia để xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.