Trước lúc đi xa, trong Di chúc thiêng liêng, điều đầu tiên Bác dành nói về Đảng,trong đó Người đặc biệt căn dặn:“Đoàn kết là một truyền thống cực kỳ quý báu của Đảng và của dân ta”. Với Người, sự đoàn kết, thống nhất của Đảng phải được thể hiện trên tất cả các mặt chính trị, tư tưởng và tổ chức. Tình hình càng phát triển, nhiệm vụ càng nặng nề, sự đoàn kết, thống nhất trong tư tưởng và hành động của Đảng càng quan trọng, nhất là đối với cán bộ lãnh đạo. Người đặt ra yêu cầu “Các đồng chí từ Trung ương đến các chi bộ cần phải giữ gìn sự đoàn kết nhất trí của Đảng như giữ gìn con ngươi của mắt mình”. Người căn dặn các đảng viên cộng sản: "Đối với Đảng, đối với nhân dân, chúng ta có một nghĩa vụ vẻ vang là: suốt đời làm người con trung thành của Đảng, người đầy tớ tận tụy của nhân dân". Người nhấn mạnh quan điểm đoàn kết, thống nhất giữa các đảng viên cộng sản vì mục tiêu chung:“một lòng một dạ phục vụ giai cấp, phục vụ nhân dân, phục vụ Tổ quốc”. Chỉ trên cơ sở đó, trong Đảng mới có sự thống nhất về ý chí và hành động “triệu người như một”để vượt qua mọi khó khăn trở ngại. Trong Di chúc, Người đã khẳng định "Nhờ đoàn kết chặt chẽ, một lòng một dạ phục vụ giai cấp, phục vụ nhân dân, phục vụ Tổ quốc, cho nên từ ngày thành lập đến nay, Đảng ta đã đoàn kết, tổ chức và lãnh đạo nhân dân ta hăng hái đấu tranh tiến từ thắng lợi này đến thắng lợi khác”.

Không chỉ nêu lên sự cần được bảo vệ, gìn giữ, vấn đề đoàn kết thống nhất trong Đảng còn được Người nhấn mạnh phải không ngừng củng cố và phát triển. Theo Người, cách tốt nhất để củng cố và phát triển sự đoàn kết, thống nhất của Đảng là “thực hành dân chủ rộng rãi, thường xuyên và nghiêm chỉnh tự phê bình và phê bình”. Người căn dặn: phê bình và tự phê bình cần có lý, có tình; phê bình một cách chân thành, thẳng thắn, trung thực nhưng phải có tình đồng chí thương yêu lẫn nhau, giúp nhau cùng tiến bộ, không phải là “hạ bệ”, “bới móc”, “kèn cựa” nhau, phê bình phải trên cơ sở cùng phấn đấu cho sự nghiệp cách mạng chung của Đảng, vì lợi ích của dân tộc. Vì vậy, để giữ gìn sự đoàn kết thống nhất trong Đảng, Chủ tịch Hồ Chí Minh hết sức quan tâm đến công việc giáo dục, bồi dưỡng nâng đạo đức cách mạng cho đội ngũ cán bộ, đảng viên.Người chỉ rõ: "Đảng ta là một đảng cầm quyền. Mỗi đảng viên và cán bộ phải thấm nhuần đạo đức cách mạng, thật sự cần, kiệm, liêm, chính, chí công, vô tư. Phải giữ gìn Đảng ta thật sự trong sạch, phải xứng đáng là người lãnh đạo, là đầy tớ thật trung thành của nhân dân". Mỗi đảng viên phải biết đặt lợi ích của Đảng và của nhân dân lao động lên trên lợi ích cá nhân, phải hết lòng, hết sức phục vụ nhân dân, tuyệt đối trung thành với Đảng, với nhân dân. Có như vậy, mới giữ được sự đoàn kết, thống nhất trong Đảng.

Hơn 50 năm đã qua đi nhưng những nội dung trong bản Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh vẫn còn nguyên giá trị lịch sử. Những tư tưởng cơ bản về vấn đề đoàn kết, thống nhất trong Đảng trong Di chúc của Người đã trở thành quan điểm chỉ đạo, bài học kinh nghiệm quý báu và có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong công tác xây dựng Đảng Cộng sản Việt Nam.

Đặt trong bối cảnh quốc tế và tình hình đất nước hiện nay, trước những nguy cơ thách thức mà Đảng Cộng sản Việt Nam đang phải đối mặt như Nghị quyết Trung ương lần thứ tư (khóa XII) đã chỉ rõ: “Tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên chưa bị đẩy lùi, có mặt, có bộ phận còn diễn biến tinh vi, phức tạp hơn; tham nhũng, lãng phí, tiêu cực vẫn còn nghiêm trọng, tập trung vào số đảng viên có chức vụ trong bộ máy nhà nước. Tình hình mâu thuẫn, mất đoàn kết nội bộ không chỉ ở cấp cơ sở mà ở cả một số cơ quan Trung ương, tập đoàn kinh tế, tổng công ty...”. Hơn lúc nào hết, việc học tập, quán triệt và vận dụng đúng đắn Di chúc của Người về vấn đề đoàn kết thống nhất trong công tác xây dựng đảng là một nhiệm vụ quan trọng, cấp thiết, có ý nghĩa sống còn đối với sự cầm quyền của Đảng, quyết định đến toàn bộ sự nghiệp cách mạng của Nhân dân ta.