NẮM VỮNG VÀ VẬN DỤNG QUAN ĐIỂM CỦA CHỦ NGHĨA MÁC - LÊNIN VỀ NGUỒN GỐC, BẢN CHẤT CỦA VĂN HÓA TRONG CÔNG TÁC QUẢN LÝ CỦA CÁN BỘ VĂN HÓA Ở CƠ SỞ HIỆN NAY

     Trước khi triết học Mác ra đời, đã có nhiều triết gia và nhà tư tưởng khác đã đưa ra những quan niệm về nguồn gốc của văn hóa.

     Theo quan niệm tôn giáo: Văn hóa là do thượng đế truyền lại cho con người. Tôn giáo được xem là một yếu tố quan trọng trong việc hình thành và phát triển văn hóa.

     Theo quan niệm triết học: Theo triết học Hy Lạp cổ đại, văn hóa được coi là do lý trí và tư duy của con người truyền lại cho nhau; Văn hóa được xem là một dấu ấn của tâm hồn con người và là sản phẩm của trí tuệ. Theo triết lý của Trung Quốc, văn hóa được coi là do thiên nhiên truyền lại cho con người; Văn hóa được xem là một phần của tự nhiên và là sự kết hợp giữa con người và thiên nhiên. Theo triết lý của La Mã cổ đại, văn hóa được coi là do những giá trị và truyền thống của nền văn minh La Mã truyền lại cho con người; Văn hóa được xem là một phần của lịch sử và là sản phẩm của những giá trị và truyền thống.

     Như vậy, trước Mác, các triết gia đã có nhiều quan niệm về nguồn gốc của văn hoá, nhưng chủ yếu tập trung vào các yếu tố như tôn giáo, trí tuệ, thiên nhiên và lịch sử.

     Quan điểm của Mác - Lênin về nguồn gốc của văn hoá khác biệt hoàn toàn với những quan niệm trên. Chủ nghĩa Mác - Lênin khẳng định lao động là nguồn gốc của văn hóa. Lao động là hoạt động mà con người sử dụng để tạo ra giá trị và sản phẩm và qua đó đóng góp vào sự phát triển của xã hội. Điều này đồng nghĩa với việc lao động là nguồn gốc của các nhu cầu vật chất và tinh thần của con người. Vì vậy, theo Mác - Lênin, văn hóa cũng là một sản phẩm của lao động. Văn hóa không chỉ là sản phẩm của các nhà văn, họa sĩ hay những nghệ sĩ khác, mà còn bao gồm cả các giá trị, niềm tin, phong tục, tập quán và lối sống của một cộng đồng. Mác - Lênin cho rằng văn hóa là một phần không thể thiếu của xã hội và nó được tạo ra, phát triển và thay đổi thông qua quá trình lao động của con người.

     Mác - Lênin cho rằng văn hóa không phải là một yếu tố cố định mà nó thay đổi theo thời gian và sự phát triển của xã hội. Nó được sản xuất và truyền bá bởi các tầng lớp xã hội khác nhau và các tầng lớp này sẽ ảnh hưởng đến nội dung và hình thức của văn hóa. Ví dụ, văn hóa của giai cấp tư sản sẽ khác với văn hóa của giai cấp vô sản. Mác - Lênin cũng cho rằng văn hóa có vai trò quan trọng trong việc giải thích và định hình các mối quan hệ xã hội. Văn hóa có thể truyền đạt các giá trị, niềm tin, tư tưởng và phong cách sống và từ đó ảnh hưởng đến cách mà con người tư duy và hành động. Mác - Lênin tin rằng các tầng lớp cần phải thay đổi các giá trị và niềm tin của mình để thay đổi xã hội và văn hóa. Trong tư tưởng Mác - Lênin, văn hóa là một phần của tầng lớp và sản xuất và nó phản ánh các mối quan hệ xã hội trong xã hội đó. Điều này làm cho văn hóa trở thành một công cụ quan trọng để giải thích và định hình xã hội và nó có thể thay đổi theo sự phát triển của xã hội và sự thay đổi của các tầng lớp.  

     Theo chủ nghĩa Mác - Lênin, bản chất của văn hóa phát huy năng lực bản chất của con người. Mác - Lênin cho rằng bản chất của con người là khả năng tư duy, khả năng sáng tạo và khả năng xây dựng. Các năng lực này là đặc trưng của loài người và được phát huy thông qua lao động, giao tiếp, học tập và truyền đạt kiến thức. Văn hóa được coi là một phương tiện để phát huy các năng lực bản chất của con người. Mác - Lênin cũng cho rằng văn hóa không phải là một thứ tĩnh vật, mà là một quá trình liên tục phát triển, chịu ảnh hưởng bởi các tác động của xã hội. Vì vậy, việc phát triển và tạo ra văn hóa cũng đồng nghĩa với việc phát triển và tạo ra các năng lực bản chất của con người. Điều này có ý nghĩa quan trọng trong việc xây dựng một xã hội mới, với sự đề cao vai trò của con người và tạo điều kiện để phát triển toàn diện các năng lực bản chất của họ. Chính vì vậy, Mác - Lênin khuyến khích việc đưa văn hóa vào dịch vụ của tầng lớp lao động và xem đó là một phần không thể thiếu trong việc xây dựng một xã hội công bằng, nơi mà con người được coi trọng và được phát triển toàn diện các năng lực bản chất của mình.  

     Theo quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin, bản chất của văn hóa là sự sáng tạo và phát triển về các giá trị nhân văn. Chủ nghĩa Mác - Lênin cho rằng, văn hóa không chỉ là sản phẩm của quá trình lao động, mà còn là kết quả của quá trình tư duy và sáng tạo của con người. Trong quá trình phát triển, văn hóa không chỉ giúp con người hiểu biết thế giới xung quanh mình, mà còn giúp con người định hình và khẳng định bản thân, tạo ra các giá trị nhân văn như tự do, công bằng và đạo đức.

     Theo C.Mác, V.I.Lênin, văn hóa là một phần không thể thiếu trong việc xây dựng một xã hội mới, với sự phát triển và tôn vinh các giá trị nhân văn. Việc phát triển và tạo ra văn hóa sáng tạo không chỉ là để thỏa mãn nhu cầu giải trí, mà còn để khẳng định vai trò của con người trong xã hội, tạo ra những giá trị nhân văn và nâng cao chất lượng cuộc sống. Chủ nghĩa Mác - Lênin cũng cho rằng, văn hoá không phải là một thứ tĩnh vật, mà là một quá trình phát triển liên tục, chịu ảnh hưởng của các tác động xã hội và lịch sử. Việc phát triển văn hoá sáng tạo và đổi mới cũng đồng nghĩa với việc đổi mới và phát triển các giá trị nhân văn, đáp ứng nhu cầu phát triển của xã hội.

     Tóm lại, theo quan điểm của Mác - Lênin, văn hóa là sự sáng tạo và phát triển liên tục của con người, có mục đích tạo ra các giá trị nhân văn và đáp ứng nhu cầu phát triển của xã hội. Văn hóa không chỉ là sản phẩm của quá trình lao động, mà còn là kết quả của quá trình tư duy và sáng tạo của con người.

     Đối với cán bộ văn hóa ở cơ sở, với vai trò, nhiệm vụ chính là thực hiện quản lý văn hóa, từ việc được trang bị kiến thức, nghiên cứu về quan điểm duy vật của chủ nghĩa Mác - Lênin về nguồn gốc và bản chất của văn hóa giúp xác định hướng đi và phương pháp quản lý văn hóa hiệu quả. Cụ thể:

     Theo quan điểm này, nguồn gốc của văn hóa là từ lao động sản xuất và văn hoá phát triển theo đúng tiến trình lịch sử của xã hội. Do đó, cán bộ văn hóa ở cơ sở cần phải đảm bảo việc bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của địa phương, đồng thời, cần khai thác và phát triển tiềm năng của văn hóa hiện đại. Để đạt được mục tiêu đó, cán bộ văn hóa ở cơ sở cần phải có khả năng lãnh đạo, quản lý và phối hợp các hoạt động văn hóa, như triển lãm, hội họa, điêu khắc, âm nhạc, di sản văn hóa, giáo dục văn hóa... Với quan điểm duy vật của chủ nghĩa Mác - Lênin, là một cán bộ văn hóa ở cơ sở cần phải đảm bảo công tác quản lý văn hóa phải gắn liền với quá trình phát triển kinh tế và xã hội, để đáp ứng nhu cầu văn hóa của cộng đồng và nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân.

     Ngoài ra, cán bộ văn hóa ở cơ sở còn cần quan tâm đến việc tạo điều kiện cho các tác phẩm văn học, nghệ thuật mới ra đời, đồng thời, cần khuyến khích và hỗ trợ cho các tác phẩm có giá trị nhân văn, góp phần vào việc tăng cường nhận thức và đạo đức của người dân.      

     Đúng vậy, vận dụng quan điểm duy vật của chủ nghĩa Mác - Lênin về nguồn gốc và bản chất của văn hóa là rất quan trọng và cần thiết trong công việc quản lý văn hóa. Bằng cách hiểu rõ nguồn gốc và bản chất của văn hóa, người quản lý văn hóa có thể định hướng và phát triển văn hóa một cách đúng hướng, phù hợp với yêu cầu của xã hội.

     Nếu không hiểu rõ nguồn gốc và bản chất của văn hóa, cán bộ văn hóa ở cơ sở có thể dễ dàng bị lệch hướng, sai lầm trong định hướng và phát triển văn hóa. Điều này có thể dẫn đến sự thiếu hiểu biết và đánh mất giá trị của văn hóa, hoặc phát triển văn hóa một cách thiếu đúng đắn, không phù hợp với nhu cầu của xã hội. Vì vậy, trong công việc quản lý văn hóa, việc vận dụng quan điểm duy vật của chủ nghĩa Mác - Lênin về nguồn gốc và bản chất của văn hóa là cực kỳ quan trọng. Cán bộ văn hóa ở cơ sở cần phải hiểu rõ nguồn gốc của văn hóa, từ đó, đánh giá các yếu tố ảnh hưởng đến sự phát triển của văn hóa, và định hướng phát triển văn hóa một cách đúng đắn, phù hợp với yêu cầu của xã hội.