Giải pháp nâng cao hiệu quả đầu tư công ở tỉnh Phú Thọ trong giai đoạn hiện nay

     Trong những năm qua, hoạt động đầu tư công của tỉnh Phú Thọ đã có nhiều chuyển biến tích cực, kết quả thể hiện trên nhiều mặt. Cụ thể:

     Công tác chỉ đạo, triển khai phân bổ kế hoạch đầu tư công trung hạn và hằng năm ở cấp tỉnh, cấp huyện kịp thời, đúng quy định của Luật Đầu tư công và hướng dẫn thi hành của các bộ, ngành Trung ương (kế hoạch năm 2022 và bổ sung kế hoạch đầu tư công 2021 - 2025 vốn chương trình mục tiêu, vốn kéo dài, vốn các chương trình mục tiêu quốc gia, phân bổ tiền thu sử dụng đất giai đoạn 2021 - 2025). Vốn bố trí cơ bản tập trung, ưu tiên bố trí các dự án hoàn thành, hoàn thành quyết toán, công trình chuyển tiếp và bố trí tập trung cho các dự án trọng điểm,...

     Việc triển khai kế hoạch đầu tư công hằng năm được Ủy ban nhân dân tỉnh Phú Thọ thực hiện đúng quy định của Luật Đầu tư công và hướng dẫn của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, kịp thời phân bổ 100% số vốn được giao theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ trong tháng 12 hằng năm. Việc bố trí, phân bổ vốn tập trung, ưu tiên trả nợ, các công trình chuyển tiếp; hạn chế công trình khởi công mới.

     Công tác lập, thẩm định, phê duyệt chủ trương đầu tư; dự án; thiết kế kỹ thuật, dự toán đảm bảo quy trình, quy định, đáp ứng yêu cầu, khả năng cân đối nguồn vốn. Các chủ đầu tư đã chủ động phối hợp với các các sở, ngành giải quyết kịp thời các khó khăn, vướng mắc về thủ tục đầu tư; nhất là công tác giải phóng mặt bằng, một số chủ đầu tư đã xây dựng kế hoạch chi tiết tiến độ thực hiện, giải ngân từng dự án đảm bảo tiến độ theo quy định.

     Việc chỉ đạo thực hiện công tác chuẩn bị đầu tư, phê duyệt dự án, lựa chọn nhà thầu, thực hiện bồi thường giải phóng mặt bằng đã được tỉnh Phú Thọ quan tâm chỉ đạo, trong đó công tác chuẩn bị đầu tư đã được thực hiện sớm (tất cả các dự án đầu tư từ nguồn ngân sách Trung ương giai đoạn 2021 - 2025 đã được bố trí vốn chuẩn bị đầu tư hoàn thành trong năm 2021); đặc biệt là công tác giải phóng mặt bằng có nhiều đổi mới, tỉnh Phú Thọ đã thành lập Ban Chỉ đạo dự án trọng điểm cấp tỉnh, cấp huyện, ban hành kế hoạch chi tiết cụ thể công việc, mốc thời gian cụ thể, đảm bảo việc bàn giao mặt bằng cho nhà thầu; tổ chức kiểm tra, giám sát định kỳ.

     Công tác chỉ đạo, thực hiện việc giải ngân vốn đầu tư công được quan tâm, chỉ đạo; sau khi phân bổ kế hoạch hằng năm, UBND tỉnh đã chỉ đạo, giao nhiệm vụ cụ thể, mốc thời gian thanh toán cho các chủ đầu tư. Trong quá trình thực hiện, Chủ tịch UBND tỉnh đã quyết định thành lập Tổ công tác thúc đẩy giải ngân kế hoạch đầu tư công. Chỉ đạo các chủ đầu tư căn cứ danh mục, mức vốn được giao, xây dựng kế hoạch giải ngân chi tiết cho từng nhóm dự án.

     Giai đoạn 2021 - 2023, nhiều dự án được triển khai thi công đảm bảo đúng tiến độ, dần được đưa vào sử dụng, phát huy hiệu quả đầu tư (Trường THPT Chuyên Hùng Vương; Hồ ngòi Giành; Đường giao thông nối từ QL.32 đi ĐT.316 kết nối khu công nghiệp Tam Nông với khu công nghiệp Trung Hà; Đường kết nối từ trung tâm huyện Thanh Ba đi cụm công nghiệp Bãi Ba - Đông Thành qua tỉnh lộ 314 với nút giao IC9 Cao tốc Nội Bài - Lào Cai; Đường nối từ đường Hồ Chí Minh đến đường tỉnh 320C - đường đi xã Đông Thành, huyện Thanh Ba; Đường Hai Bà Trung kéo dài - đoạn từ nút giao đường Nguyễn Tất Thành đến nút giao với đường Âu Cơ, thuộc địa bàn thành phố Việt Trì…), tạo ra những chuyển biến rõ rệt, tích cực trên nhiều phương diện, đóng góp hiệu quả vào việc thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.

     Năm 2021: Tổng số vốn được giao trong năm: 5.936,592 tỷ đồng. Lũy kế thanh toán vốn từ đầu năm đến hết 31/01/2022 là 5.201,098 tỷ đồng bằng 87,6% so kế hoạch. Năm 2022: Tổng số vốn được giao trong năm: 6.420,6 tỷ đồng. Lũy kế thanh toán vốn từ đầu năm đến hết 31/01/2023 là 5.590,336 tỷ đồng bằng 87,1% so kế hoạch. Năm 2023: Về phân bổ vốn đầu tư công kế hoạch năm 2023: Tổng số vốn đã phân bổ đến 31/3/2023 là 4.222,6 tỷ đồng, đạt 100% kế hoạch[1].

     Bên cạnh những kết quả đạt được, việc thực hiện đầu tư công còn có một số hạn chế như: Kế hoạch đầu tư công trung hạn chưa chi tiết được danh mục; nguồn vốn các dự án sử dụng nguồn ngân sách địa phương, các đơn vị sự nghiệp chưa triển khai lập kế hoạch và trình cấp có thẩm quyền phê duyệt kế hoạch kế hoạch đầu tư công trung hạn; hằng năm nguồn chi sự nghiệp để lại cho đầu tư của các đơn vị sự nghiệp công lập, dẫn đến khó khăn trong công tác thẩm định, quyết định chủ trương đầu tư các dự án.

     Công tác lập kế hoạch đầu tư vốn ngân sách nhà nước chưa sát với khả năng thực hiện; chưa thực hiện các bước theo đúng quy trình (quyết định phê duyệt dự án cấp huyện tổng hợp chưa đầy đủ, thiếu thông tin) dẫn đến còn tình trạng điều chỉnh, đính chính thông tin.

     Công tác bồi thường giải phóng mặt bằng ở một số địa phương còn chưa đáp ứng yêu cầu; công tác chỉ đạo của một số địa phương chưa sâu sát; đơn giá bồi thường giải phóng mặt bằng còn thấp dẫn đến việc người dân chưa đồng thuận với phương án bồi thường và bàn giao mặt bằng cho các dự án.

     Thực hiện quy trình đầu tư, phân cấp chưa thống nhất, chặt chẽ theo quy định hiện hành. Việc triển khai khai kế hoạch đầu tư công còn gặp khó khăn về khả năng trong cân đối vốn từ nguồn thu tiền sử dụng đất. Việc triển khai thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia còn chậm, do một số văn bản hướng dẫn chậm được ban hành hoặc điều chỉnh một số nội dung Nghị định số 27/NĐ-CP, chưa có thông báo vốn sự nghiệp ngân sách Trung ương để làm căn cứ cơ sở xây dựng kế hoạch triển khai thực hiện.

     Có thể nói, vấn đề đầu tư công ở tỉnh Phú Thọ trong những năm qua đã bám sát chỉ đạo của Trung ương và quy định của Luật Đầu tư công, tạo được hiệu quả tích cực góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Trong thời gian tới, để tiếp tục phát huy cao hơn nữa hiệu quả đầu tư công, tỉnh Phú Thọ cần tập trung chỉ đạo quyết liệt, đồng bộ, hiệu quả các giải pháp phát để phát huy những kết quả đạt được, kịp thời tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc để các dự án đầu tư công đạt hiệu quả tối ưu nhất nhằm thực hiện mục tiêu đưa Phú Thọ trở thành tỉnh hàng đầu ở khu vực Trung du và miền núi phía Bắc.

ThS. Nguyễn Thị Thu Huyền

Phó Trưởng khoa Lý luận cơ sở