Đổi mới nội dung, phương pháp giảng dạy lý luận chính trị tại Trung tâm chính trị huyện Cẩm Khê

Tóm tắt:Công tác giáo dục, bồi dưỡng LLCT là một bộ phận trong công tác tư tưởng của Đảng. Trong suốt quá trình lãnh đạo cách mạng, Đảng ta luôn quan tâm công tác giáo dục LLCT nhằm nâng cao nhận thức, giác ngộ lý tưởng cách mạng, thống nhất ý chí và hành động cho cán bộ, đảng viên và nhân dân để thực hiện thắng lợi nhiệm vụ cách mạng mỗi thời kỳ. Ngày nay, để nâng cao hiệu quả công tác giáo dục lý luận chính trị, cần tích cực đổi mới nội dung và phương pháp truyền đạt, nhiệm vụ này là trách nhiệm của các cơ quan chuyên trách về nghiên cứu, giảng dạy lý luận chính trị, trong đó có vai trò của các trung tâm chính trị cấp huyện.

Từ khoá:lý luận chính trị, trung tâm chính trị, giảng dạy

Trong quá trình lãnh đạo sự nghiệp cách mạng của dân tộc ta, Chủ tịch Hồ Chí Minh và Đảng Cộng sản Việt Nam luôn đặc biệt coi trọng vai trò của lý luận. Người đã chỉ ra rằng: “Lý luận là đem thực tế trong lịch sử, trong kinh nghiệm, trong các cuộc tranh đấu, xem xét, so sánh thật kỹ lưỡng rõ ràng, làm thành kết luận. Rồi lại đem nó chứng minh với thực tế. Đó là lý luận chân chính. Lý luận như cái kim chỉ nam, nó chỉ phương hướng cho chúng ta trong công việc thực tế. Không có lý luận thì lúng túng như nhắm mắt mà đi”. Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng đã chỉ rõ: “Đổi mới căn bản nội dung, chương trình, phương pháp giáo dục lý l‎uận chính trị theo hướng khoa học, sáng tạo, hiện đại và gắn lý luận với thực tiễn; đưa việc bồi dưỡng lý luận chính trị, cập nhật kiến thức mới cho cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo, quản lý chủ chốt các cấp đi vào nền nếp, nâng cao chất lượng, hiệu quả và phù hợp với từng đối tượng”.

Thấm nhuần tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh và quan điểm của Đảng, nhận thức sâu sắc vai trò của lý luận, trong những năm qua, huyện Cẩm Khê luôn dành sự quan tâm đối với công tác nghiên cứu lý luận nói chung và công tác giảng dạy lý luận chính trị nói riêng. Trong đó, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc thường xuyên phải đổi mới nội dung, phương pháp giảng dạy lý luận chính trị để ngày càng nâng cao hơn nữa chất lượng công tác giảng dạy, nâng cao nhận thức, trình độ lý luận cho cán bộ, đảng viên và nhân dân trong toàn huyện.

Trong thời gian qua, thực hiện nhiệm vụ đào tạo, bồi dưỡng về lý luận chính trị; các nghị quyết, chỉ thị của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; kiến thức, kỹ năng và chuyên môn, nghiệp vụ công tác xây dựng Đảng, Chính quyền, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội, kiến thức quản lý nhà nước cho cán bộ, đảng viên trong hệ thống chính trị ở cơ sở và cán bộ, đảng viên trên địa bàn cấp huyện. Tổ chức thông tin về tình hình thời sự, chính sách cho đội ngũ báo cáo viên, tuyên truyền viên ở cơ sở và thực hiện một số nhiệm vụ khác theo yêu cầu của cấp ủy, chính quyền cấp huyện. Trung tâm đã có nhiều nỗ lực trong đổi mới, nâng cao chất lượng giảng dạy; trong đó hướng vào đổi mới nội dung và phương pháp giảng dạy phù hợp với từng chuyên đề và đối tượng học viên.

Về nội dung giảng dạy:Việc đổi mới nội dung giảng dạy được coi là khâu then chốt của đổi mới công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ nhằm thực hiện tốt Chỉ thị số 23-CT/TW ngày 09/02/2018của Ban Bí thưvề tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả học tập, nghiên cứu, vận dụng và phát triển chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh trong tình hình mới. Việc đổi mới nội dung đào tạo phải xuất phát từ nhu cầu của thực tiễn, theo phương châm giảng dạy “cái” mà cán bộ “cần” chứ không phải cái mà giảng viên “có”. Vì vậy, bên cạnh việc thực hiện chương trình đào tạo, bồi dưỡng theo hướng dẫn của Ban Tuyên giáo Trung ương, Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy, Trung tâm căn cứ việc thực hiện các nhiệm vụ chính trị của huyện đồng thờinắm bắt nhu cầu bồi dưỡng của đội ngũ cán bộ cơ sở; từ đó chủ động đề xuất mở các lớp cập nhật kiến thức, kỹ năng, nghiệp vụ cần thiết giúp cán bộ cơ sở thực hiện tốt nhiệm vụ tại địa phương; yêu cầu giảng viên chủ động, kịp thời biên soạn, đưa thông tin của huyện, của tỉnh vào trong bài giảng để học viên nắm được các vấn đề thực tiễn. Gắn lý luận với thực tiễn trong giảng dạy lý luận chính trị giúp học viên hiểu sâu sắc kiến thức, sử dụng đúng đắn, phù hợp, giải quyết vấn đề thực tiễn hiệu quả mà không xa rời những nguyên tắc căn bản của lý luận chính trị, để học viên thấy được giá trị thực tiễn to lớn của lý luận chính trị chứ không chỉ là kiến thức hàn lâm, xa rời thực tế.

Về phương pháp giảng dạy: Việc đổi mới hình thức, phương pháp giảng dạy chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, chủ trương của Đảng là rất quan trọng. Trung tâm luôn chú trọng việc đổi mới hình thức, phương pháp giảng dạy, phù hợp với các đối tượng học viên khác nhau. Để góp phần nâng cao chất lượng giảng dạy lý luận chính trị, đội ngũ giảng viên chuyên trách, giảng viên kiêm nhiệm của Trung tâm thường xuyên chú trọng áp dụng phương pháp giảng dạy tích cực trong soạn giáo án điện tử, sử dụng máy chiếu, trình chiếu các video tham khảo sinh động, dễ hiểu, dễ nhớ, dễ vận dụng không dàn trải; tăng cường thời gian trao đổi giữa giảng viên và học viên trên lớp, phát huy tính chủ động, tinh thần tự giác, sáng tạo của học viên, từ đó tạo nên không khí học tập lý luận sôi nổi, hiệu quả, không bị nhàm chán. Thông qua trao đổi, thảo luận, học viên có điều kiện bổ sung kiến thức cho nhau, củng cố những kiến thức đã học, đặc biệt đối với cán bộ lãnh đạo, quản lý, đây chính là điều kiện thuận lợi để học trao đổi kinh nghiệm qua công tác thực tế ở từng địa phương cơ sở.

Để nâng cao kiến thức thực tiễn cho giảng viên lý luận chính trị cần bổ sung các nguồn thông tin, số liệu, tình hình thực tiễn của huyện, của địa phương cơ sở cho đội ngũ cán bộ giảng viên, thông qua việc tham dự sinh hoạt chi bộ trực tiếp tại các chi bộ khu dân cư, chi bộ trường học trên địa bàn huyện. Nhiệm vụ trên được thực hiện theo sự chỉ đạo của Thường trực Huyện uỷ, cán bộ phải dự sinh hoạt chi bộ ở dưới cơ sở để nắm bắt tình hình thực hiện các quy định của Đảng tại chi bộ, tình hình tư tưởng của cán bộ, đảng viên và nhân dân; những vấn đề người dân đang quan tâm; đồng thời, thông qua đó trao đổi, tuyên truyền về chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước, chủ trương của huyện, đặc biệt trong công tác giải phóng mặt bằng, thực hiện các dự án đầu tư trên địa bàn huyện; thực hiện đề án sắp xếp, sáp nhập các đơn vị hành chính cấp xã trên địa bàn huyện trong thời gian tới. Việc tham dự các buổi sinh hoạt chi bộ như vậy, đã giúp cho cán bộ, giảng viên Trung tâm có nhiều chất liệu thực tiễn, góp phần làm phong phú hơn nội dung bài giảng lý luận chính trị, bám sát tình hình địa phương, thu hút sự quan tâm, chú ý, lắng nghe của học viên.

Trong những năm qua, thực hiện Nghị quyết số 50-NQ/TU ngày 04/8/2021 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy Phú Thọ “về tiếp tục tăng cường xây dựng tổ chức Đảng, đoàn thể trong các doanh nghiệp ngoài khu vực Nhà nước trên địa bàn tỉnh Phú Thọ đến năm 2025”, Ban Thường vụ Huyện ủy đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo công tác phát triển Đảng trong công nhân, người lao động và học sinh Trung học phổ thông trên địa bàn huyện; đạt nhiều kết quả tích cực. Thực hiện sự chỉ đạo của Thường trực, Trung tâm Chính trị đã chủ động đổi mới, linh hoạt trong việc xây dựng kế hoạch, chương trình học tập đối với các lớp đặc thù trên. Giảng viên thường xuyên nắm bắt tâm tư nguyện vọng và lắng nghe chia sẻ của học viên về nhu cầu, mong muốn trong quá trình vừa làm việc, vừa học tập và phấn đấu trở thành đảng viên của mỗi quần chúng ưu tú, từ đó kịp thời định hướng tư tưởng, động cơ vào Đảng của mỗi học viên. Nhờ việc đổi mới nội dung, phương pháp trong giảng dạy lý luận chính trị, việc thực hiện nhiệm vụ đào tạo, bồi dưỡng của Trung tâm Chính trị huyện Cẩm Khê đã đạt nhiều kết quả tích cực. Hàng năm, số lớp và số học viên tham gia đào tạo, bồi dưỡng đều đạt và vượt chỉ tiêu kế hoạch.

Để đạt được những kết quả như trên do có sự quan tâm, lãnh đạo, chỉ đạo sâu sát của Ban Tuyên giáo Tỉnh uỷ, Thường trực, Ban Thường vụ Huyện uỷ Cẩm Khê đến công tác đào tạo, bồi dưỡng lý luận chính trị trên địa bàn huyện. Sự quan tâm, chủ động của Trường Chính trị tỉnh trong việc mở các lớp bồi dưỡng, tập huấn phương pháp giảng dạy tích cực cho đội ngũ giảng viên Trung tâm chính trị cấp huyện. Sự đoàn kết, nhất trí trong thực hiện nhiệm vụ của Ban Giám đốc, đội ngũ cán bộ, giảng viên chuyên trách, giảng viên kiêm nhiệm của Trung tâm.

Bên cạnh những kết quả đạt được, trong công tác đào tạo, bồi dưỡng thời gian qua còn một số khó khăn, hạn chế như: Một số nội dung trong chương trình đào tạo, bồi dưỡng chưa bám sát thực tiễn địa phương, cơ sở. Phương pháp giảng dạy của một số giảng viên còn nặng về lý thuyết nên chưa phát huy được tính tích cực, chủ động và sáng tạo của học viên;một số ít giảng viên kiêm nhiệm chưa thành thạo trong việc sử dụng phương pháp giảng dạy tích cực, chậm đổi mới phương pháp, thiếu kỹ năng sử dụng các phương tiện giảng dạy hiện đại dẫn đến chất lượng giờ giảng chưa cao, chưa thật sự hấp dẫn đối với học viên.

Trong thời gian tới, để tiếp tục làm tốt công tác lý luận nói chung, công tác giảng dạy lý luận chính trị ở Trung tâm Chính trị huyện Cẩm Khê nói riêng, cần tập trung vào những giải pháp sau:

Một là,tiếp tụcbám sát sự chỉ đạo của Tỉnh ủy, Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy, của cấp ủy huyện chủ động xây dựng kế hoạch mở lớp và có sự điều chỉnh nội dung, thời gian cho phù hợp với việc thực hiện các nhiệm vụ chính trị tại địa phương; tích cực, chủ động trong công tác tham mưu triển khai thực hiện nhiệm vụ đào tạo, bồi dưỡng lý luận. Phối hợp chặt chẽ với các cơ quan, ban, ngành thường xuyên khảo sát nhu cầu đào tạo, bồi dưỡng của các tổ chức cơ sở đảng để tham mưu, bổ sung thêm một số nội dung chuyên đề gắn với việc thực hiện các nhiệm vụ chính trị của huyện và cơ sở. 

Hai là, thường xuyên cập nhật, đổi mới chương trình, nội dung, phương pháp công tác tuyên truyền, đồng thời, chú trọng đầu tư kinh phí, từng bước hiện đại hóa phương tiện, trang thiết bị phục vụ hoạt động công tác chính trị tư tưởng. Trong quá trình thực hiện phải sâu sát cơ sở, kịp thời nắm bắt tâm tư, nguyện vọng của các tầng lớp nhân dân.

Ba là, Trung tâm Chính trị cần có kế hoạch cụ thể trong việc tổ chức sinh hoạt chuyên môn định kỳ trong đội ngũ giảng viên chuyên trách và kiêm nhiệm hoặc giữa các Trung tâm Chính trị. Áp dụng hình thức sinh hoạt chuyên môn theo hướng linh hoạt, phong phú như: thảo luận, trao đổi, tình huống, phân công viết bài tham luận.

Bốn là, đội ngũ giảng viên Trung tâm Chính trị cần không ngừng đổi mới, nâng cao trình độ chuyên môn nhất là trong việc học tập cập nhật kiến thức và phương pháp giảng dạy mới. Ngoài các chương trình được đào tạo, bồi dưỡng hàng năm, mỗi giảng viên cần chủ động trong việc tự nghiên cứu, tự cập nhật các văn bản mới cũng như tình hình thực tiễn tại địa phương, cơ quan đơn vị, tạo phông nền kiến thức rộng và sâu, sát với thực tiễn. Ngoài ra, cần tạo điều kiện để giảng viên tham dự các buổi sơ kết, tổng kết các văn bản, nghị quyết, chỉ thị của Đảng, Hội thảo khoa học để giảng viên nắm bắt, hiểu rõ hơn kết quả việc thực hiện các chủ trương, chính sách; từ đó bổ sung tư liệu, số liệu minh họa, tăng tính thuyết phục trong bài giảng.

Năm là,tiếp tục thực hiện tốt phương châm lấy người học làm trung tâm, không ngừng đổi mới phương pháp giảng dạy theo hướng phát huy tính tích cực, chủ động của người học. Giảng viên phải khai thác tối đa kinh nghiệm của người học để kích thích chính học viên chủ động nêu và giải quyết tình huống, tạo môi trường cởi mở, dân chủ trong thảo luận, tranh luận và giải quyết vấn đề, khắc phục lối áp đặt kiến thức của người dạy với người học. Phương pháp này hoàn toàn phù hợp với đặc thù đào tạo, bồi dưỡng tại Trung tâm bởi học viên là người trưởng thành, có vốn sống và kinh nghiệm công tác./.

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1.  Hồ Chí Minh: Toàn tập, tập 2 (1996), Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội.

2. Hồ Chí Minh: Toàn tập, tập 8 (1996), Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội.

3.  Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, tập 1 (2021), Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội.

Cao Xuân Tùng

UVBTV Huyện ủy, Trưởng ban Tuyên giáo,

 Giám đốc Trung tâm chính trị huyện Cẩm Khê